goede voornemens

Present bias: waarom we toch onze goede voornemens breken

Hoe gaat het met de goede voornemens? Ben je ze al druk aan het uitvoeren, of denk je toch: ik begin morgen? Wanneer ik over mezelf nadenk, dan zie ik een weldenkend mens. Maar elke ochtend wanneer de wekker begint te rammelen, wordt ook de uitsteller in mij wakker. Ik blijf een uurtje liggen, schuif dat grote project nog een dagje op en, hé kijk, je kan je profiel nu nog mooier maken op LinkedIn.

Weg toekomstplannen, allemaal opgeofferd voor snelle winst: een uur extra slaap, wat meer lummeltijd en een gepimpt socialmediaprofiel. Ik, en waarschijnlijk ook jij, lijd aan de present bias. We hechten veel meer waarde aan het ‘nu’ dan aan de toekomst. Dat laatste is een vage mist, maar het nu staat in geuren en kleuren aan je mouw te trekken. Stel ik bied je nu 100 euro aan, of 120 euro over een maand, wat zou je dan kiezen? De meeste van ons houden meteen hun hand op: kom maar hier met die 100 euro. Wat er over een maand gebeurt, dat zien we dan wel weer.

Onderzoek suggereert dat je je een levendig beeld moet maken van je toekomst

Onze toekomstige zelf 

Het grappige is, we denken dat onze toekomstige zelf helemaal niet in die present bias zou trappen. Vraag ik je nu of je liever 100 euro hebt over een jaar, of 120 euro over dertien maanden, dan ga je natuurlijk voor 120 euro. Die maand extra wachten maakt ook niet meer uit, denk je. Maar we hebben net gezien dat je helemaal niet een extra maand wilt wachten voor een extra 20 euro. Dit wordt hyperbolic discounting genoemd: hoe verder een keuze in de toekomst ligt, hoe makkelijker we het vinden om de verstandige optie te kiezen.


Hierdoor kunnen we prima goede voornemens maken voor onze toekomstige ik en zijn we erg positief over de slaagkans. Maar als puntje bij paaltje komt, vinden we het knap lastig om te sparen, ongezond eten af te slaan en hard te werken aan een groot project.

Hoe zorg je dat je snelle winst negeert en je goede voornemens waarmaakt? Onderzoek suggereert dat je je een levendig beeld moet maken van je toekomst: mét die carrière, die volle spaarrekening of dat gezonde lichaam. Dan worden die goede voornemens net zo concreet als de verleidingen van het nu.

Deze column verscheen eerder in AD

Beter leren beslissen?

Tijdens mijn trainingen, workshops en lezingen ontdek je hoe denkfouten werken, waarom iedereen ze maakt en hoe je ze kan voorkomen. 

Meer lezen?

4.3/5

Hoe maak je betere beslissingen en minder denkfouten? Een toegankelijke en praktische gids.

Lees meer columns over denkfouten: