Happy ending-effect: Waarom we het zo belangrijk vinden hoe iets afliep

Of ik als professional een geschikte gast ben op dit studentencarrièrediner, weet ik niet zo zeker. Zoveel tips over carrière maken heb ik niet en ik verafschuw die ratrace van alsmaar meer, beter en sneller. We zijn samengekomen in een Utrechtse werfkelder, om ons heen rennen obers met bladen ice tea en borden pizza Hawaii. Nerveuze studenten in nette kleren leunen over hun bord om niks te missen van de wijze woorden die de genodigden te zeggen hebben.

Mijn belangrijkste boodschap? Niet iedereen heeft het perfecte carrièrepad – kijk mij – maar er leiden vele wegen naar Rome. Maar, vond een van de studenten aan mijn tafel: ,,Jij weet nu dat het goed afgelopen is en wij nog niet.” De anderen knikten driftig mee. 

Meer intense ervaringen

Daar moest ik even over nadenken. Zeker, ik heb dingen bereikt. Ik ben iets, maar ook ik weet niet wat ik over tien jaar ben. Ik moet denken aan het gedichtje van Toon Hermans: ‘Wat wil je worden, vroeg de juf, ’t was in de derde klas; ik keek haar aan en wist het niet; ‘k dacht dat ik al iets was.’

Door het Happy Ending-effect leggen we veel te veel nadruk op het einde van dingen. Gaan we op vakantie, dan kan een laatste regenachtige dag waarop je je koffers verliest een schaduw werpen op de hele ervaring. Het kan ervoor zorgen dat je een prettige ervaring afschrijft als stomme tijdsverspilling, alleen maar omdat het rottig afliep. Andersom kan een succes op het einde van je carrière een moeizame en armoedige loopbaan opfleuren. 

Gaan we op vakantie, dan kan een laatste regenachti­ge dag waarop je je koffers verliest een schaduw werpen op de hele ervaring

Misschien zouden we gelukkiger zijn als we meer genieten van de reis. Amerikaanse psycholoog Kristin Layous liet de helft van een groep studenten inbeelden dat dit hun laatste maand zou zijn in hun studentenstad. Elke week schreven ze in een dagboek wat ze hadden meegemaakt. Vergeleken met de studenten die deze speciale instructie niet hadden gehad, voelden zij zich veel beter. Ze voelden zich meer verbonden met anderen en hadden meer intense ervaringen. 

Waarom? Ze realiseerden zich dat hun tijd beperkt was en leefden daardoor meer in het hier en nu. Ze staken energie in wat echt belangrijk was. Precies wat ik de studenten toewens. Je hoeft niks te worden, je bent al iets.

Deze column verscheen eerder in AD

Beter leren beslissen?

Tijdens mijn trainingen, workshops en lezingen ontdek je hoe denkfouten werken, waarom iedereen ze maakt en hoe je ze kan voorkomen. 

Meer lezen?

4.3/5

Hoe maak je betere beslissingen en minder denkfouten? Een toegankelijke en praktische gids.

Lees meer columns over denkfouten:

Scroll naar boven