Draait de ballerina linksom of rechtsom? En dat paard? Loopt ie vooruit of achteruit? Wie geen idee heeft waar ik het over heb: op internet komen regelmatig dit soort illusies voorbij waarbij de ene groep mensen iets anders ziet dan de ander. Jurken en sneakers die voor de een goud kleuren en voor de ander groen, of een stem die duidelijk ‘Laurel’ of toch ‘Yanny’ zegt.
Steevast staat er de omschrijving bij: gebruik jij meer je linker- of je rechterhersenhelft? Volgens dit hardnekkige fabeltje zou het verschil in waarneming te wijten zijn aan hoe mensen denken. Zie je de ballerina hierboven met de klok meedraaien, rechtsom, dan zou je rechterhersenhelft dominant zijn. Zie je haar juist tegen de klok in draaien, linksom, dan zou de linkerhersenhelft overheersen. Rechtsdenkenden zouden meer creatief en intuïtief zijn en linksdenkenden analytisch en logisch. Er klopt alleen geen jota van, dus meer dan lollig tijdsverdrijf is het niet.
Te simpel beeld van onze hersenen
En misschien zijn deze ideeën ook wel een beetje schadelijk. Ten eerste zorgt het voor een veel te simpel beeld van de hersenen. Ja, het is waar, sommige specialismen zitten op een specifieke plek in je hersenen. De aansturing van je ledematen ligt op de buitenste schil, in je achterhoofd zitten belangrijke centra om te zien, aandacht schuilt in je rechterhersenhelft en taal meestal in je linker. Maar voor iedereen geldt dat we ons hele brein gebruiken bij complexe taken. Onderzoekers van de University of Utah legden in 2013 meer dan 1000 mensen in de scanner en bekeken meer dan 7000 hersenplekjes en hun verbindingen en zagen geen persoonlijkheden met een voorkeur voor links- of rechtsdenken.
Ook ik zou volgens de IQ-test op de middelbare school uitblinken in natuurkunde en exacte vakken, maar mijn ukelele weet dit niet
Ten tweede kan dat hele breinverhaal je het gevoel geven dat ‘je nou eenmaal zo bent’. Mijn vriend is IT-er, dus in zijn ogen een analytisch denker. Hij zou graag basgitaar spelen, maar ja. Hij is ‘nou eenmaal niet creatief’. Iets wat ik me afvraag: als jij elke dag lastige data-puzzels oplost, zal je toch ook wel eens buiten de kaders moeten denken. Iets wat kenmerkend is voor creativiteit. Ook ik zou volgens de IQ-test op de middelbare school uitblinken in natuurkunde en exacte vakken, maar mijn ukelele weet dit niet.
Wat ik wil zeggen: hoogstwaarschijnlijk ben jij ook een heerlijke mix van al je vaardigheden, kennis en interesses. Wees nieuwsgierig en ontdek wat jouw brein allemaal kan. Je bent niet alleen maar links- of rechtsdenkend, al gaat die ballerina op z’n kop staan.
