Default effect: hoe je de standaardoptie kan gebruiken om mensen te sturen

Heb jij de screensaver van je computer al eens aangepast? Of de instellingen van je telefoon? Grote kans van niet. Wij mensen vinden het namelijk wel lekker als sommige keuzes al voor ons gemaakt zijn. Waarschijnlijk heb je ook het standaard internetpakket gekocht en bestel je een ‘normale’ koffie. Fijn. We moeten al zoveel keuzes maken.

Meute

Voordat je vandaag op je werk verschijnt, heb je ontelbaar veel keuzes gemaakt. Nu opstaan, of nog een keer snoozen? Die blauwe of toch die bruine broek? Met de auto of op de fiets? Naar schatting maken we dagelijks zo’n 35.000 keuzes. Elke 2 seconden dus. De meeste keuzes maken we gelukkig niet bewust, dat zou veel te veel tijd en energie kosten. We doen gewoon wat we elke dag doen, volgen de meute of kiezen gewoonweg niet.

Naar schatting maken we dagelijks zo’n 35.000 keuzes. Elke 2 seconden dus

Als je weet dat mensen vaak niét kiezen, kun je hun gedrag een beetje sturen. Je past gewoonweg de standaardkeuze of ‘default’ aan. Het wereldberoemde voorbeeld van dit principe is de keuze om orgaandonor te zijn. In landen waar de default-optie is om donor te zijn, is bijna iedereen dit. In landen waar mensen hier actief voor moeten kiezen, is gemiddeld slechts 4 procent orgaandonor.

Pensioen

Op dezelfde manier sparen de meeste mensen in loondienst voor hun pensioen, omdat dat zo aan wordt geboden in hun contract. Zouden we dit zelf moeten regelen, dan zouden veel van ons hier best wat moeite mee hebben. We geven liever nu geld uit, dan dat we dat ergens op een spaarrekening moeten stallen voor later. Niet actief kiezen betekent sparen.

Werkgevers kunnen nog veel meer doen om het welzijn en ecologische voetafdruk van hun werknemers te ‘nudgen’. Zo zijn er steeds meer organisaties waar vegetarisme de norm is, las ik laatst. Maar waarom niet ook werkborrels met alcoholvrij bier, computersoftware die je aanspoort om af en toe te rekken en te strekken, de verwarming een tandje omlaag?

Waarom niet ook werkbor­rels met alcohol­vrij bier, computer­soft­wa­re die je aanspoort om af en toe te rekken en te strekken, de verwarming een tandje omlaag?

De crux zit hem erin dat mensen wel een andere keuze kúnnen maken; je wil als bedrijfsleider niet als een soort Kim Jong-un anderen onderdrukken. Hoop ik. Natuurlijk kun je vlees krijgen bij een werkuitje. Maar de praktijk leert dat de meeste mensen er niet voor kiezen om af te wijken van de standaard.

Deze column verscheen eerder in AD

Beter leren beslissen?

Tijdens mijn trainingen, workshops en lezingen ontdek je hoe denkfouten werken, waarom iedereen ze maakt en hoe je ze kan voorkomen. 

Meer lezen?

4.3/5

Hoe maak je betere beslissingen en minder denkfouten? Een toegankelijke en praktische gids.

Lees meer columns over denkfouten: