Meerdere keren in mijn loopbaan ben ik beschuldigd van een autoriteitsprobleem. Best wel onterecht. Ja, als ik vind dat mijn leidinggevende een flapdrol is, dan laat ik dat weten en ik hou van platte organisaties. Maar over het algemeen kan ik prima door een deur met managers en laat ik me graag leiden door mensen met meer verstand van zaken.
Als we beslissingen nemen, kijken we allemaal onbewust naar autoriteiten, schrijft psycholoog en overtuigingsexpert Robert Cialdini in zijn wereldberoemde boek Invloed. Al jong leren we dat dat nuttig is: onze ouders waarschuwen ons om niet een hete pan aan te raken en als je wil leren zwemmen moet je doen wat de zwemleraar zegt.
Dodelijke stroomschokken
Ons brein gebruikt dit als simpel ezelsbruggetje, zo hoeft hij geen onnodige energie te besteden aan beslissingen maken. Soms luisteren we iets te goed. Misschien ken je wel het beruchte Yale-onderzoek uit de jaren zestig van psycholoog Stanley Milgram, die proefpersonen liet geloven dat ze dodelijke stroomschokken uitdeelden aan medeproefpersonen (in werkelijkheid acteurs), die hen smeekten om te stoppen. Toch gingen ze door, omdat de autoriteit, de onderzoeker in witte jas, dat wilde.
Wat als Elon Musk zich lovend uitspreekt over iets waar hij geen expert in is. Kopen we dat dan ook?
Nu is er flink wat kritiek op dat onderzoek en zijn mensen waarschijnlijk niet zó gehoorzaam, maar allemaal kijken we op tegen bepaalde mensen en nemen daar moeiteloos dingen van aan. De een koopt bitcoin omdat magnaat Elon Musk dat zegt, een fan van opruimgoeroe Marie Kondo ontspult zijn huis en wanneer ijsman Wim Hof zegt dat koud douchen gezond is, draaien velen de warme kraan uit.
Ontbijtgranen of sokken?
Maar wat als Elon Musk zich lovend uitspreekt over iets waar hij geen expert in is, zoals ontbijtgranen of sokken? Kopen we die dan ook? Soms wel. Cialdini raadt daarom aan om te bedenken of iemand wel echt genoeg weet over een onderwerp en te achterhalen wat deze persoon ermee wint als je naar hem luistert.
De grap is alleen dat iedereen andere conclusies trekt, op basis van zijn persoonlijke levenservaringen. Ons onderbuikgevoel bij bepaalde mensen en instanties kan hierdoor behoorlijk verschillen. Een beetje makkelijk dus, om mij weg te zetten als iemand met een autoriteitsprobleem. Ik had best graag een goed gesprek gehad over mijn twijfels met mijn leidinggevende. Misschien schatte ik hem verkeerd in.
