Een nieuwe baan is altijd spannend. Zelf heb ik echter een keer tranen met tuiten staan huilen bij het tekenen van een nieuw contract. De reden? Op papier leek de nieuwe baan fantastisch en rationeel vond ik dat ik in mijn handjes mocht knijpen, maar ik had er een ontzettend slecht gevoel bij. Maar ja, ik maak me wel vaker zorgen om niks.
Dit soort gevoelens komen voort uit ons onbewuste en die zijn niet altijd even bruikbaar. De Nobelprijswinnende psycholoog Daniel Kahneman heeft zijn levenswerk gewijd aan het bewijzen hoeveel fouten er ontstaan in dat onbewuste denken.
Levensgevaarlijk
Onderbuikgevoelens zorgden er bijvoorbeeld voor dat Amerikanen na 9/11 liever in de auto stapten, terwijl dat een veel onveiligere manier van reizen is dan vliegen. In het jaar na de aanslag kwamen hierdoor naar schatting zo’n 1600 mensen méér om in het verkeer dan normaal. Levensgevaarlijk dus, vertrouwen op je onderbuik.
Hoewel… Ook Kahneman geeft toe dat er mensen zijn die zoveel nuttige kennis in hun onbewuste hebben, dat zij hier júist op moeten vertrouwen. Artsen die aan hun water voelen dat er iets niet pluis is bij een patiënt, brandweermannen die gewoon ‘weten’ wanneer een brandend huis gaat instorten.
Luisteren naar intuïtie
Het onbewuste weet in die gevallen juist meer dan het rationele verstand. Hoogleraar psychologie Ap Dijksterhuis van de Radboud Universiteit in Nijmegen schreef er een boek over: Het slimme onbewuste. Maar wanneer moet je nou wel naar je intuïtie luisteren en wanneer niet?
Ik vraag Dijksterhuis hoe je weet of bange voorgevoelens over een nieuwe baan terecht zijn. Dat ligt eraan waar je onbewuste zich op baseert, mailt hij. Dus geen roddels over het bedrijf van anderen, of wat zenuwen voor de nieuwe stap. Wanneer de knagende twijfel echter is voortgekomen uit meerdere ontmoetingen met de nieuwe werkgever, inclusief directe collega’s en leidinggevende, dat is dat andere koek, aldus Dijksterhuis. Zijn advies: maak nog een afspraak met de nieuwe werkgever voor je de knoop doorhakt. ,,Als het negatieve gevoel dan niet verdwijnt, zou ik het niet doen.”
Mosterd na de maaltijd voor mij. Mijn bange voorgevoelens over de nieuwe baan bleken terecht. Al na een maand kwamen er zoveel apen uit mouwen, Apenheul verbleekte erbij. Spijt heb ik niet. Ik weet nu een beetje beter wat ik allemaal ‘weet’.
