Neuropsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: jezelf onmisbaar voelen.
Heb je ook van die collega’s waarvan je denkt: wat dóen die de hele dag? Ze horen blijkbaar ook in het projectteam, sluiten aan bij vergaderingen en verdwijnen vervolgens weer in hun kantoor achter hun computer. Makkelijk geld verdienen zo. Jij daarentegen, jij bent degene die altijd maar weer de kar moet trekken. Als jij er niet was, nou, dan zou het hele project op zijn gat liggen. Ja toch?
Overclaiming
Grote kans dat je in een denkfout bent getuimeld, namelijk die van ‘overclaiming’. We zijn geneigd om te veel lof te eisen voor onze bijdragen. Wanneer we werken aan een project, zijn we namelijk de hele dag in de weer met onze eigen taken en die herinneren we ons ook het best. We zien de inspanningen van anderen grotendeels over het hoofd, want daar hebben we geen levendige herinneringen aan.
Dit overclaimen zorgt ook voor onvrede over het huishouden bij stellen, zo blijkt uit klassiek onderzoek uit de jaren 70. Je was er immers niet bij toen je partner een uur lang kringen uit het bad poetste, dus dat zie je domweg over het hoofd.
Ook ik vond mezelf behoorlijk onmisbaar toen ik een jaar lang werkte aan een groot project. Uiteindelijk werd ik niet eens uitgenodigd bij de grote publieke lancering, omdat er beperkt plek was voor medewerkers. ,,Tja’’, besloot mijn leidinggevende doodleuk, ,,als ik jou uitnodig, dan moet ik wel vijftig mensen uitnodigen, want het hele bedrijf heeft meegewerkt aan dit project.’’ Ik voelde me zwaar miskend.
Overclaiming is vrij makkelijk op te sporen. Vraag alle leden van een project op een papiertje te zetten hoe groot hun bijdrage is in procenten. Opgeteld zou dit honderd procent moeten zijn, maar je voelt hem al aankomen: over het algemeen komen teams uit op (veel) meer dan honderd procent. Met gevoelens van onderwaardering tot gevolg.
Papiertje
Hoe kun je een meer realistisch beeld krijgen van je werkelijke bijdrage? Onderzoekers suggereren dat je daarvoor je blik moet verplaatsen van jezelf naar je collega’s. Dat kan door eerst alle namen van meewerkende collega’s op te sommen en in te schatten hoeveel procent zij bijdragen, voordat je een inschatting maakt over jezelf. Ben je ineens een stuk meer misbaar dan gedacht. Toch jammer.
