Als er een woord is waarvan mijn nekharen overeind gaan staan, dan is het wel ‘uitdaging’. Brrrr. De gemiddelde manager die hierover praat, bedoelt een afschuwelijk rotprobleem dat jij voor hem of haar mag oplossen. Antwoorden met: ‘Ah, je bedoelt een probleem’ mag dan weer niet: ‘Nou, nou, niet zo negatief.’
Fikse tegenvaller
Het probleem (ja, probleem!) met het woord ‘uitdaging’ is dat het ondertussen een beetje sleets is geworden. We snappen allemaal dat het een trucje is waarbij je een fikse tegenvaller net wat anders presenteert om de meer positieve kanten te benadrukken. Zodat we als werknemer niet bij de pakken neer gaan zitten, maar zin krijgen om onze handen uit de mouwen te steken. In de psychologie, en ook in de communicatie en politiek trouwens, noemen we dit verpakken ‘framing’.
Natuurlijk noem je jezelf niet een muggenzifter of perfectionistisch, maar liever nauwkeurig
Toch kan framing ook heel goed werken. Waarschijnlijk heb je het zelf ook wel eens gebruikt bij een sollicitatieprocedure. Natuurlijk noem je jezelf niet een muggenzifter of perfectionistisch, maar liever nauwkeurig. En het feit dat je het liefst de hele dag staat te leuteren bij het koffieapparaat kun je beter verkopen als ‘proactieve bruggenbouwer’.
Onbewust
Voorheen dacht ik bij elke ‘uitdaging’: hoe erg is het nou helemaal om het beestje gewoon bij zijn naam te noemen? Wie houden we hier voor de gek? Nou, we houden vooral ons onderbewuste voor de gek. Rationeel kun je bedenken dat woordkeuze niet leidend zou moeten zijn, maar je onderbuikgevoelens gaan met je aan de haal. Ieder van ons heeft de neiging om extra te letten op negatieve gebeurtenissen. Je kan dus wel zeggen dat het je niets uitmaakt hoe je iets noemt, maar onbewust reageert je brein er toch op.
Afgelopen week hield ik op diezelfde manier mezelf voor de gek. Ik was gevraagd een lezing te geven voor studenten. Hartstikke leuk, doe ik graag. Maar na toezegging bleek dat ik in het Engels moest spreken. Dat is een ‘uitdaging’ voor me. Op slag kreeg ik een verhoogde bloeddruk en kriebels in mijn buik. Maar, zo framede ik, dit was niet vanwege de zenuwen, maar omdat ik zo enthousiast was. Het hielp, een beetje. Uiteindelijk bleken alle deelnemende studenten Nederlandstalig en mocht ik vertellen in mijn moerstaal. Uitdaging opgelost.
