Neuropsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: samen weten we meer.
Elk jaar met Pasen verschijnt er in de kantine een grote glazen pot, propvol paaseitjes in allerlei maten. Groot slot erop en een prijsvraag: hoeveel eitjes zitten er in deze pot? Ik ben, of was, zo iemand die nogal serieus een inschatting ging maken. Lagen tellen, inschatten hoeveel eitjes per laag. Vervolgens was ik helemaal overtuigd van mijn eigen antwoord en deelde ik dat met niemand. Behalve dan met het antwoordformulier.
Dom. Ik heb die pot met paaseieren nog nooit gewonnen. Wij mensen zijn nogal overtuigd van onze eigen kennis en kunde. Onze hersenen vertellen ons dat we alles zien en over alles goed na hebben gedacht. Dat is alleraardigst, maar het blijkt een denkfout. We weten niet wat voor belangrijke informatie we hebben gemist en waar we géén verstand van hebben.
Eenvoudige oplossing
In de praktijk laten we nogal wat steken vallen en zijn we afhankelijk van anderen om deze weer op te halen. Omdat anderen niet de zalvende praatjes van ons brein hoeven te horen, zien ze vaak beter wanneer we een uitglijder maken. Niet dat anderen geen fouten maken, maar ze maken ándere fouten. En de waarheid ligt ergens in het midden.
Voor de paasprijsvraag is er dus een eenvoudige oplossing. In plaats van alleen van je eigen denkkracht uit te gaan, vraag je een heel aantal anderen in stilte ook een inschatting te maken. Daarna vertel je elkaar wat je geschat had. Van al deze antwoorden bereken je het gemiddelde en met dit getal heb je meer kans om te winnen. Wat blijkt namelijk: mensen alleen kunnen er enorm naast zitten. Ze schatten bijvoorbeeld 10 eieren of 2000. Maar door het gemiddelde te nemen, worden deze uitschieters rechtgetrokken.
Lieve vrede
Deze truc leent zich ook voor schattingen op de werkvloer. Hoeveel tijd hebben we nodig voor dat nieuwe project? Wat mag die investering kosten? Hoeveel folders laten we drukken? Laat iedereen eerst een schatting op papier zetten. Ga je namelijk meteen hardop brainstormen, dan val je in een andere denkfout, namelijk het zogeheten groepsdenken. We zijn geneigd om voor de lieve vrede ons antwoord aan te passen aan de anderen. Hierdoor kom je uiteindelijk tot slechtere besluiten. Maar ík doe dat niet, zegt je brein nu. En dat soort praatjes zijn precies het probleem.
